مدرسه علمیه حضرت زهرا(س) دورود

علامه طباطبایی در آخرین روز ماه ذیحجه سال 1321 هـ.ق در شاد آباد تبریز متولد شد و81 سال عمر پربرکت کرد و در صبح یکشنبه 18 محرم الحرام سال 1402 هـ.ق سه ساعت به ظهر مانده رحلت کردند.

اجداد علامه طباطبایی از طرف پدر از اولاد حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام و از اولاد ابراهیم بن اسماعیل دیباج هستند و از طرف مادر اولاد حضرت امام حسین علیه السلام می باشند. در سن پنج سالگی مادرشان و در سن نه سالگی پدرشان بدرود حیات می گویند و از آنها اولادی جز ایشان و برادر کوچکتر از ایشان بنام سید محمد حسن کسی دیگر باقی نمانده بود.
تحصیلات واساتید :

سید محمد حسین به مدت شش سال (1290 تا 1296هـ.ش) پس از آموزش قرآن که در روش درسی آن روزها قبل از هر چیز تدریس می شد آثاری چون گلستان، بوستان و … را فراگرفت. علاوه بر آموختن ادبیات، زیر نظر میرزا علینقی خطاط به یادگیری فنون خوشنویسی پرداخت. چون تحصیلات ابتدایی نتوانست به ذوق سرشار و علاقه وافر ایشان پاسخ گوید از این جهت به مدرسه طالبیه تبریز وارد شد و به فراگیری ادبیات عرب و علوم نقلی و فقه و اصول پرداخت و از سال 1297 تا 1304 هـ.ش مشغول فراگیری دانشهای مختلف اسلامی گردید. علامه طباطبایی بعد از تحصیل در مدرسه طالبیه تبریز همراه برادرشان به نجف اشرف مشرف می شوند و ده سال تمام در نجف اشرف به تحصیل علوم دینی و کمالات اخلاقی و معنوی مشغول می شوند.

علامه طباطبایی علوم ریاضی را در نجف اشرف نزد آقا سید ابوالقاسم خوانساری که از ریاضی دانان مشهور آن زمان بود فراگرفت. ایشان دروس فقه و اصول را نزد استادان برجسته ای چون مرحوم آیت الله نائینی(ره) و مرحوم آیت الله اصفهانی(ره) خواندند و مدت درسهای فقه و اصول ایشان مجموعاً ده سال بود.

استاد ایشان در فلسفه حکیم متأله، مرحوم آقا سید حسین باد کوبه ای بود که سالیان دراز در نجف اشرف در معیت برادرش مرحوم آیت الله حاج سید محمد حسن طباطبایی الهی نزد او به درس و بحث مشغول بودند.

و اما معارف الهیه و اخلاق و فقه الحدیث را نزد عارف عالیقدر و کم نظیر مرحوم آیت الله سید علی آقا قاضی طباطبائی(ره) آموختند و در سیر و سلوک و مجاهدات نفسانیه و ریاضات شرعیه تحت نظر و تعلیم و تربیت آن استاد کامل بودند. استاد امجد نقل می کند که ((حال مرحوم علامه، با شنیدن نام آیت الله قاضی دگرگون می شد. ))

حجت الاسلام سید احمد قاضی از قول علامه نقل می کند که: پس از ورودم به نجف اشرف به بارگاه امیرالمؤمنین علیه السلام رو کرده و از ایشان استمداد کردم. در پی آن آقای قاضی نزدم آمد و فرمود:

((شما به حضرت علی علیه السلام عرض حال کردید و ایشان مرا فرستاده اند. از این پس، هفته ای دو جلسه با هم خواهیم داشت.))

و در همان جلسه فرمود:

(( اخلاصت را بیشتر کن و برای خدا درس بخوان. زبانت را هم بیشتر مراقبت نما.))

«آغاز فلسفه»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
ترجمه : محمدعلی گرامی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : آغاز فلسفه، ترجمه گویا، علمى و روان از کتاب گران‏سنگِ «بدایة الحکمه» تألیف مرحوم علامه طباطبائى است که در آن، علاقه ‏مندان فلسفه را با بحث‏ هاى مقدماتى فلسفه به صورت دقیق و منظم، آشنا مى ‏کند. این کتاب را آیة الله محمد على گرامى که خود از اساتید مشهور و پرسابقه فلسفه ‏اند به فارسى ترجمه کرده ‏اند. اثر حاضر، درباره این موضوعات بحث کرده است : کلیات مباحث هستى، وجود ذهنى و خارجى، مواد سه‏ گانه وجوب، امکان و امتناع، ماهیت، معقولات عشر، علت و معلول، واحد و کثیر، سبق و لحوق، قوه و فعل، علم و عالم و معلوم، مسائل مربوط به واجب ‏الوجود.

«اصول فلسفه رئالیسم»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : «اصول فلسفه رئالیسم» اثرى سترگ و گران‌ سنگ در فلسفه اسلامى، که حاصل بحث‌ هاى فلسفى فیلسوف گران‌ قدر استاد علامه سید محمد حسین طباطبائى است که مجموع آن به چهارده مقاله بالغ گردیده است : نخستین مقاله درباره چسیتى فلسفه، مقاله دوم، فرق میان فلسفه و سفسطه، سومین مقاله علم و ادراک، مقاله چهارم ارزش معلومات و پنجم پیدایش کثرت در ادراکات، ششمین مقاله ادراکات اعتبارى، مقاله هفتم پیرامون وجود… و در نهایت در چهاردهمین مقاله درباره خداى جهان و جهان بحث شده است.

«انسان از آغاز تا انجام»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
ترجمه : صادق لاریجانی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : نحوة آفرینش انسان چگونه بود؟ فلسفة خلقت چه بود؟ در این دنیا چگونه باید باشد؟ پس از آن و در دنیاى دیگر، مراحل انسان چیست : قبر، برزخ، رستاخیز، نامة اعمال و … . همة این مراحل از موضوعات بسیار ژرف و پر معنایى است که متفکر بزرگ اسلامى علامه طباطبائى در «کتاب الانسان» آنها را کاویده و وجود آدمى را در سه مرحله بررسى کرده است: قبل از دنیا، در دنیا، بعد از دنیا

«بررسی های اسلامی - جلد اول»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : بررسى ‏هاى اسلامى، مجموعه مقاله ‏ها، پرسش ‏ها و پاسخ‏ هایى است که علامه طباطبائى به مناسبت ‏هاى گوناگون به نگارش آن ها همت ورزیده یا سؤال‏ هایى را در طول سالیان متمادى به صورت کتبى پاسخ داده است. این نگاشته‏ هاى ارزش‏مند که هر یک در گوشه‏ اى و نزد صاحب‏ نظرى، یافت مى‏ شد، به همت استاد سیدهادى خسروشاهى گردآورى و در دو جلد با نام «بررسى ‏هاى اسلامى» با موضوعات زیر، تنظیم شده است : جلد اول : اسلام‏ شناسى، امامت و تشیع، مسائل قرآنى، مقام و موقعیت زن در اسلام. جلد دوم : مسائل فلسفى، مسئله آفرینش و رستاخیز، مسائل اجتماعى اسلام، مسائل گوناگون.
«بررسی های اسلامی - جلد دوم»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : بررسى ‏هاى اسلامى، مجموعه مقاله ‏ها، پرسش‏ ها و پاسخ‏ هایى است که علامه طباطبائى به مناسبت ‏هاى گوناگون به نگارش آن ها همت ورزیده یا سؤال ‏هایى را در طول سالیان متمادى به صورت کتبى پاسخ داده است. این نگاشته‏ هاى ارزش‏مند که هر یک در گوشه‏ اى و نزد صاحب‏ نظرى، یافت مى ‏شد، به همت استاد سیدهادى خسروشاهى گردآورى و در دو جلد با نام «بررسى ‏هاى اسلامى» با موضوعات زیر، تنظیم شده است : جلد اول : اسلام‏ شناسى، امامت و تشیع، مسائل قرآنى، مقام و موقعیت زن در اسلام. جلد دوم : مسائل فلسفى، مسئله آفرینش و رستاخیز، مسائل اجتماعى اسلام، مسائل گوناگون.
«تعالیم اسلام»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : تعالیم اسلام، مجموعه قوانین و مقررات فطرى است که سعادت دنیا و آخرت، بشر را تأمین مى‌ کند. این تعالیم از جنبه‌ هاى مختلف فلسفى، کلامى، اقتصادى، اجتماعى، سیاسى، فرهنگى و تربیتى، گوناگون و گسترده است. بى‌ تردید گزینش مقوله‌ هایى از آن، کار دین‌ شناسانى است که بر زوایاى گوناگون آن، تسلط و تبحر دارند و نقش آن ها را در ارتباط با منظومه دین، به نیکى مى‌ شناسند. اثر حاضر با نام «تعالیم اسلام» دست‌ چینى از موضوعات اسلامى است که به انتخاب و قلم متفکر بزرگ اسلامى، علامه سید محمد حسین طباطبائى در سه بخش تنظیم شده است : اعتقادات، اخلاق، احکام. ذیل هر یک از این بخش‌ ها، مطالب عمیق و خواندنى طرح شده است.

«رسالت تشیع در دنیای امروز»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی و علی احمدی میانجی

چکیده : رسالت تشیع، بسط توحید و گسترش اسلام براساس آموزه‏ هاى اهل‏ بیت‏ علیهم ‏السلام است. عالمان شیعى، از همان سده ‏هاى نخستین، با همت ‏هایى کوه‏سان، همین راه و روش را پیموده و با حفظ هویت خود، در مسیر «وحدت اسلامى» گام نهاده ‏اند. اثر حاضر یکى از تلاش‏ هاى علمى متفکر بزرگ شیعى، حضرت علامه طباطبائى است که در آن به موضوعات زیر پرداخته است. بشارت مذهب تشیع، معادشناسى از نظر شیعه، پیدایش سیر معنوى و عرفان، این اثر با توضیحات و مستند سازى مرحوم آیة الله احمدى میانجى، غناى بیشترى یافته است.

«رساله لب اللباب به ضمیمه مصاحبات»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
تألیف و تقریر : آیت الله سید محمد حسین حسینی تهرانی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : فیلسوف و متفکر بزرگ اسلامى علامه سید محمد حسین طباطبائى (ره)، از ماه صفر تا جمادى الاولى 1400 هجری قمرى به مدت چهار ماه در تهران اقامت داشتند. یکى از شاگردان مبرز ایشان، آیة الله سید محمد حسین حسینى طهرانى (ره)، فرصت را مغتنم شمرده و در غالب روزها، چند ساعتی از محضر ایشان بهره برده و مطالب خود را در قالب سؤال، طرح مى ‏کرده و علامه طباطبائى هم آن پرسش ‏ها را به تفصیل، پاسخ می‌ گفته است که اینک مجموعه آن‌ ها تحت عنوان «مصاحبات»، پیش روى شماست. شاید بحث ‏هاى این کتاب که از هر نظر، بدیع و عمیق است، در هیچ یک از آثار علامه طباطبائى یافت نمى ‏شود، این مباحث در پنج قسمت تنظیم شده است: قرآنى، فلسفى، عرفانى، علمى و تاریخى. ضمیمه این اثر نیز رساله «لب اللباب» می‌ باشد که در مورد شیوه درست سیر و سلوک، مطابق با آموزه‌ های شیعه است.

«روابط اجتماعی در اسلام»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
مترجم : محمد جواد حجتی کرمانی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : آفرینش با ائتلاف و به هم پیوستگى قرین و ملازمند و همه اجزاى آن دست به دست هم منظومه دقیقى را ساخته ‏اند. اسلام نیز که دینى فطرى است این ‏چنین است که به راه و رسم خلقت مى ‏رود و زندگى اجتماعى و روابط سالم برخاسته از آن را ارج مى ‏نهد و بدین سان به همه جنبه ‏هاى وجودى انسان پاسخ مى ‏دهد. اساساً یکى از ملاک‏ هاى سنجش دین فطرى، اجتماعى بودن آن است. چگونگى روابط اجتماعى در اسلام و پى ‏بردن به ماهیت و بایستگى آن، از بحث ‏هاى بسیار دقیقى است که متفکر بزرگ اسلامى علامه طباطبائى در تفسیر گران‏قدر «المیزان» آورده ‏اند. اثر حاضر، ترجمه آن بحث‏ هاست که به ضمیمه مباحثى چون : جبر و تفویض، معجزه، تقلید و پیروى از خرافات و محکم و متشابه و تأویل در قرآن، تقدیم مى ‏شود.

«سنن النبی (ص)»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
مترجم : محمد هادی فقهی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : به فرموده قرآن کریم، پیامبر گرامى اسلام (ص) الگو و اسوه همه انسان‏ هاست و رفتار و گفتار آن بزرگوار، منبع اصیل و بسیار اطمینان ‏بخشى برای زندگی است. لذا تأسّى به این اسوه حسنه، شناخت سنت‏ هاى آن حضرت، یک ضرورت است. … علامه سید محمدحسین طباطبائى در اثر حاضر، بخشی از سنن پیامبر اسلام (ص) را در این زمینه ‏ها آورده است : آداب معاشرت، زینت کردن، سفر، زناشویى، خوردنى ‏ها و آشامیدنى‏ ها، امور مربوط به اموات، آداب نماز، قرائت قرآن، آداب دعا و …

«شیعه»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : شیعه، تفسیر درست تعالیم قرآن و سیره نبوى را در پیروى از اهل‏ بیت پیامبر(ص) مى ‏داند. این گرایش از نخستین سال‏ هاى صدر اسلام پدید آمد و در پیروى مطلق از اهل‏بیت پیامبر تجلى و استمرار یافت. داستانِ شکل‏ گیرى شیعه، مشکلات و موانعى که بر سر راه آن ایجاد شد، تهمت‏ هاى ناروا به شیعه، چگونگى مرجعیت اهل‏ بیت «ع»، پى ‏ریزى علوم توسط آنان، طرز تفکر فلسفى در بیانات آنان، پاسخ به شبهه‏ ها و سؤال‏ هاى گوناگون، از جمله مباحثى است که در این کتاب از آن ها به طور مستند و منطقى، بحث شده است. این کتاب در واقع، حاصل گفت ‏وگوها و نیز نامه ‏هایى است که میان پرفسور هانرى کُرْبَن، محقق بزرگ فرانسوى و نیز متفکر شهیر اسلامى علامه طباطبائى در سال 1338ش صورت گرفته و با توضیحات و تحقیقات دو تن از شاگردان برجسته علامه، آقایان : على احمدى میانجى و سید هادى خسروشاهى پر بارتر شده است.

«قرآن در اسلام»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : قرآن، ریشه‌ دارترین مدرک اسلامى است که محور همه تلاش‌ هاى فرد و اجتماع مسلمان است. استاد علامه طباطبائى، مفسر بزرگ اسلامى، با سال‌ ها تدبر در این کتاب عظیم، جایگاه قرآن را در اسلام در این فصل‌ ها نگاشته است : ارزش قرآن مجید در میان مسلمانان؛ چگونگى تعلیم قرآن؛ وحى قرآن مجید؛ رابطه قرآن مجید با علوم؛ ترتیب نزول قرآن و انتشار آن در میان مردم.

«گلچینی از معارف تشیع»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
تنظیم : دکتر ویلیام چیتیگ
ترجمه : سید محمد ثقفی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : پس از دو کتاب «قرآن در اسلام» و «شیعه در اسلام» سومین اثر این مجموعه که به پیشنهاد یکی از اساتید مغرب زمین، توسط علامه طباطبائی نوشته شده است، اثر حاضر «گلچینی از معارف تشیع» است که متونی از دعاها و معنویات ائمه تشیع، همراه با شرح حال مختصری از امامان شیعه و متن عهدنامه مالک‌ اشتر است.

«مجموعه رسائل - جلد اول»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : متفکر بزرگ اسلامی، علامه طباطبائی، علاوه بر کتاب‌ های مستقل، رساله‌ های کوچکی هم دارند که در آن ها مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و دینی مطرح شده و به سبب همین ژرفایی، مورد توجه دانشوران مسلمان قرار گرفته است. این رساله‌ ها را چند تن از دانشمندان اسلامی ترجمه و شرح کرده‌ اند و اینک یک‌ جا و در سه جلد با این عنوان‌ ها ارائه می شود : جلد اول : اثبات واجب‌ الوجود، توحید، خلق جدید پایان‌ ناپذیر، وحی، علی و فلسفه الهی، اعجاز و معجزه. جلد دوم : رساله الولایه، علم، برهان و علم امام. جلد سوم : تعلیقات بر بحارالانوار، تعلیقات بر اصول کافی، ذوالقرنین یا کورش، خلقت انسان و جهان تکامل و اعجاز از دیدگاه قرآن.

«مجموعه رسائل - جلد دوم»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : متفکر بزرگ اسلامی، علامه طباطبائی، علاوه بر کتاب‌ های مستقل، رساله‌ های کوچکی هم دارند که در آن ها مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و دینی مطرح شده و به سبب همین ژرفایی، مورد توجه دانشوران مسلمان قرار گرفته است. این رساله‌ ها را چند تن از دانشمندان اسلامی ترجمه و شرح کرده‌ اند و اینک یک‌ جا و در سه جلد با این عنوان‌ ها ارائه می شود : جلد اول : اثبات واجب‌ الوجود، توحید، خلق جدید پایان‌ ناپذیر، وحی، علی و فلسفه الهی، اعجاز و معجزه. جلد دوم : رساله الولایه، علم، برهان و علم امام. جلد سوم : تعلیقات بر بحارالانوار، تعلیقات بر اصول کافی، ذوالقرنین یا کورش، خلقت انسان و جهان تکامل و اعجاز از دیدگاه قرآن.

«مجموعه رسائل - جلد سوم»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : متفکر بزرگ اسلامی، علامه طباطبائی، علاوه بر کتاب‌ های مستقل، رساله‌ های کوچکی هم دارند که در آن ها مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و دینی مطرح شده و به سبب همین ژرفایی، مورد توجه دانشوران مسلمان قرار گرفته است. این رساله‌ ها را چند تن از دانشمندان اسلامی ترجمه و شرح کرده‌ اند و اینک یک‌ جا و در سه جلد با این عنوان‌ ها ارائه می شود : جلد اول : اثبات واجب‌ الوجود، توحید، خلق جدید پایان‌ ناپذیر، وحی، علی و فلسفه الهی، اعجاز و معجزه. جلد دوم : رساله الولایه، علم، برهان و علم امام. جلد سوم : تعلیقات بر بحارالانوار، تعلیقات بر اصول کافی، ذوالقرنین یا کورش، خلقت انسان و جهان تکامل و اعجاز از دیدگاه قرآن.

«نسب نامه خاندان طباطبائی»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهیچکیده : سلسله سادات طباطبائی، جملگی از خاندان «ابراهیم طباطبا» هستند که فرزند «اسماعیل دیباج» و او هم فرزند ابراهیم عمر، فرزند «حسن مثنی» است. حسن مثنی، فرزند بلافصل امام حسن مجتبی (علیه السلام) است. از این سلسله، عالمان، عارفان و دانشوران فراوانی سربرآورده‌ اند که علامه سید محمد حسین طباطبائی یکی از شخصیت‌ های برجسته آن‌ هاست. در اثر حاضر «نسب‌ نامة خاندان طباطبائی» را از قلم و بیان، علامه سید محمد حسین طباطبائی و نیز مقدمه استاد سید هادی خسروشاهی درباره سادات طباطبائی، می‌ خوانیم.

«نهایت فلسفه»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
مترجم : مهدی تدین
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : «نهایت فلسفه»، ترجمه سلیس و روانى از کتابِ پر ارجِ «نهایة الحکمه»، تألیف مرحوم علامه طباطبائى است که در آن، مسائل عمیق و دشوار فلسفى را به مدد برهان و ابتکار فلسفى و ذهن و ذوق مثال‏ زدنى، تعلیم مى‏ دهد. این اثر در واقع، خواننده را با خود تا قله ‏هاى فلسفه و نهایت حکمت، مى ‏برد و از سیر در مسائل فلسفى مشعوف مى ‏سازد. موضوعاتى که در کتاب حاضر بحث شده این هاست : مسائل کلى وجود، وجود مستقل و وجود رابط، مواد قضایا، ماهیت و احکام آن، مقولات ده‏ گانه، واحد و کثیر، علت و معلول، قوه و فعل، سبق و لحوق و قدم و حدوث، عقل و عاقل و معقول، درباره واجب‏ الوجود.

«رسائل توحیدی»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
مترجم : دکتر علی شیروانی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی
چکیده : رسائل توحیدی، اثری ژرف درباره بنیادی‌ ترین اصل اسلامی ـ توحید ـ است. مؤلف در این کتاب با تبحر و چیره‌ دستی در علوم عقلی و نقلی، مطالب عمیقی را درباره توحید در چهار رساله بررسی کرده است : رساله اول در خصوص وحدت حقّه وجود و توحید اطلاقیِ ذات اقدس اله، است. رساله دوم، مربوط به اسم‌ ها و اوصاف حضرت حق می‌ باشد که همان تعیّنات ذات مقدس است. رساله سوم، راجع به افعال الهی و متفرعات آن، مانند قضا و قدر، بداء، جبر و تفویض و… است. رساله چهارم درباره موجوداتی است که واسطه فیض میان حق تعالی و عالم ماده‌ اند.

«شیعه در اسلام»
مولف : علامه محمد حسین طباطبایی
به کوشش : سید هادی خسروشاهی

چکیده : شیعه، مذهبى ریشه‌ دار و اصیل در اسلام است که همیشه عقلانیت و معنویت را در همه عرصه‌ هاى زندگى فردى و اجتماعى رقم زده است. اثر حاضر که به خامه برجسته‌ ترین عالم شیعى معاصر، نگاشته شده، دورنماى کلى این مذهب را در سه بخش معرفى مى‌ کند : 1. کیفیت پیدایش و نشو و نماى شیعه 2. تفکر مذهبى شیعه 3. اعتقادات اسلامى از نظر شیعه دوازده امامى.