مدرسه علمیه حضرت زهرا(س) دورود

یكى از اعمالى كه سید بن طاووس، رحمة الله علیه، به آن بسیار اهمیت مى داد، صدقه براى حفظ وجود مقدس امام زمان، ارواحنا فداه، بوده است چون یكى از تكالیف زمان غیبت، صدقه دادن  براى حفظ وجود مبارك امام زمان، ارواحنا فداه، است.

به طور كلى صدقه آثارى دارد یكى اینكه صدقه نمایشگر صداقت ایمان مؤمن است كه با انجام آن نشان مى دهد تا چه حد در وادى ایمان و خداپرستى صادق است و از این طریق نیازمندیهاى مؤمنان رفع مى گردد و رفاه عمومى به وجود مى آید و همچنین صدقه یكى از عوامل سازندگى انسان نیز هست چنانكه قرآن مى فرماید: خُذ مِن اَموالِهِم صَدَقَةً تُطهِرُهُم و تُزَكِیهِم بها.1 اى رسول ما! تو از مؤمنان صدقات را دریافت كن تا بدان صدقات نفس آنها را پاك و پاكیزه سازى.

مؤمن صدقه را باید یا براى فایده و غرضى كه در نظر دارد بدهد و یا براى حفظ نفس خود و یا محبوب و عزیزى كه بسیار نزد او گرامى است و چه محبوبى بالاتر از امام زمان، كه اصلاح بسیارى از امور دینى و آخرتمان بستگى به وجود و سلامتى آن حضرت دارد و این مطلب به دلیل عقل و نقل ثابت است كه هیچ شخصى عزیزتر و گرامیتر نیست و نباید باشد از وجود مقدس امام زمان، ارواحنا فداه، بلكه حضرتش باید محبوبتر از نفس خودمان باشد و اگر چنین اعتقادى نداشته باشیم در ایمان و معرفتمان نسبت  به آن حضرت ضعف و خللى وجود دارد.

لذا سید، رحمة الله علیه، به فرزند خود سفارش مى فرماید كه: ابتدا كن به صدقه دادن براى آن حضرت قبل از اینكه براى خود و عزیزانت صدقه بدهى.

باید توجه داشت كه آن حضرت هیچ احتیاجى به صدقه و دعاى ما ندارد بلكه از شؤون بندگى و اداى بعضى از حقوق بزرگ آن حضرت است و خود یك نوع اظهار محبت و دوستى به آن جناب است، و این عمل راه و سببى است براى جلب رضاى پروردگار و حصول قرب به خداوند در قضاى حوائج و دفع بلا. لذا آثار صدقه به انفاق كنندگان آن مى رسد مخصوصا اگر انفاق براى اظهار محبت و دعا براى وجود مقدس امام، علیه السلام، باشد.

یا مهدی
ایامى كه در مدرسه علمیه بعثت  سكونت داشتم طلبه اى كه نزد من موثق بود، راجع به صدقه دادن براى وجود مقدس امام زمان، ارواحنا فداه، مى گفت: شبى از حرم حضرت رضا، علیه السلام، به طرف مدرسه مى آمدم، در آن شب بسیار براى امام زمانم دعا كردم و در فراقش اشك ریختم، در وقت برگشتن از حرم به بازار سرشور رسیدم كه فقیرى جلوى مرا گرفت و از من چیزى خواست هرچه دست در جیب لباسهایم كردم چیزى پیدا نكردم مگر یك «پنج ریالى » آن را با آنكه كم بود با شرمندگى به آن فقیر دادم و نیت كردم كه این صدقه براى حفظ وجود مقدس امام زمانم باشد.

فرداى آن شب هنگامى كه براى حضور در درس به بازار سرشور رسیدم یكى از كسبه كه قبلا مرا مى شناخت تا چشمش به من افتاد مرا با صداى بلند صدا زد، وقتى كه نزد او رفتم گفت: دیشب چه عملى انجام دادى؟!

گفتم: مگر چه شده است؟

گفت: دیشب در عالم رؤیا دیدم حضرت بقیة الله، ارواحنا فداه، سوار بر اسب سفید رنگى هستند و وارد بازار سرشور شدند و جمعیتى پشت سر آن حضرت در حركت بودند كه فرمودند: آمده ام جزاى فلان طلبه را بدهم (و اسم تو را بردند)من با شنیدن این خبر دلم شكست و متوجه محبت و مهربانى امام زمانم شدم و گفتم دیشب من براى آن حضرت صدقه ناچیزى دادم.

و همچنین سید بن طاووس، رحمة الله علیه، در كتاب «امان الاخطار» در ضمن دعایى كه براى صدقه دادن در وقت  سفر ذكر مى كند مى نویسد: اَللهُمَ اِنَّ هَذِهِ لَكَ وَ مِنكَ وَ هِىَ صَدَقَةٌ عَن مَولانا المهدی، عجل الله  فرجه، وَ صَلِّ عَلَیهِ بَینَ اَسفارِهِ و حَركاتِه و سَكَناتِه فِى ساعاتِ لََیلِه وَ نَهارِه وَ صَدقَهٌ عَمَّا یَعنِیهِ اَمرَهُ وَ مَالا یَعنیهِ وَ مَا یُضمِنه و ما یُخلِفُه.

خدایا! این (صدقه) از آن تو و براى توست و صدقه اى براى سلامتى مولایمان م ح م د، عجل الله تعالى فرجه الشریف، مى باشد، و بر او درود بفرست آن هنگام كه در سفر است و در تمام حركتها و استراحت هایش، در تمامى اوقات شب و روزش و صدقه اى است  براى هرچه كه متعلق به اوست.

یكى از علماى اهل معنا مى فرمود: چه در هنگام سفر و چه در هنگام حضر، وقتى كه صدقه براى وجود مقدس امام زمان، مى دهید این دعا - دعاى فوق - را بخوانید.

پی نوشت:

1. سوره توبه (9)، آیه  103.

منبع:.rasekhoonblog.com

شیوه فكر كردن شما تمام ابعاد زندگی تان را تحت الشعاع قرار می دهد. اگر سعی كنید به حس درونی خود توجه كنید می توانید با الگوی فكری خود آشنا شوید و پی ببرید چگونه روی برخورد شما با موقعیت های دشوار زندگی تاثیر می گذارد.

● چگونه با تغییر نگرش، رفتار خودمان را تغییر دهیم؟

شیوه فكر كردن شما تمام ابعاد زندگی تان را تحت الشعاع قرار می دهد. اگر سعی كنید به حس درونی خود توجه كنید می توانید با الگوی فكری خود آشنا شوید و پی ببرید چگونه روی برخورد شما با موقعیت های دشوار زندگی تاثیر می گذارد.

بسیاری از انسان ها پی برده اند وقتی كه به واژه های درونی خود توجه می كنند، اغلب با افكاری منفی مواجه می شوند. افكاری مانند <من نمی توانم> و <اگه نتوانم چی؟> می توانند آثار منفی بر رفتار شما به جای بگذارند. این به نوبه خود، تمامی نقاط زندگی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. وقتی كه تحت فشار هستیم، هورمون های به خصوصی در بدن ما تولید می شوند. اگر به ندرت تولید شوند ضرری ندارند اما چنان چه به طور دایم در بدن جریان داشته باشند ضررهای زیانباری به بار خواهند آورد. بیماری قلبی در نتیجه تولید مداوم هورمون های استرس به وجود می آید. رمز زندگی كردن بدون افكار منفی و بدون درنظر گرفتن احساسات لحظه ای، شناختن خود است. برای بیشتر افراد گام نهادن به سوی آگاهی مثبت مستلزم برداشتن قدم های كوتاه در مسیری است كه انتخاب كرده اند. نكات زیر می توانند ابزار موثری در رسیدن به زندگی رضایت بخش باشند

● خوب بخوابید

خواب راحت برای تقویت و حفظ سطح انرژی بدن، سیستم ایمنی، شفافیت ذهنی و احساسی و به طور كلی كیفیت زندگی ما حیاتی است. وقتی كه حال تان خوب است عملكرد تان نیز بهتر می شود.

▪ اگر دوست دارید بهتر بخوابید نكات زیربه شما كمك می كنند:

ـ فعالیت های ذهنی را در شب كم كنید.

ـ برای روز بعد تان برنامه ریزی كنید.

ـ رایحه های آرامش بخش، نور و موسیقی می توانند بسیار موثر باشند.

ـ اگر مشكل خواب دارید، مكان دیگری را در منزل برای خوابیدن انتخاب كنید.

ـ به صدای طبیعت گوش دهید ( امواج، باد، آبشار، رودخانه، غیره )

ـ دارو های طبیعی مانند هومیوپاتی، گیا هان دارویی و برخی از ویتامین ها می توانند تاثیر مثبت داشته باشند ( كلسیم، ملاتونین، گل ساعتی یا سنبل الطیب قبل از خواب.)

ـ تمام چراغ ها را خاموش كنید.

ـ نكته آخر بسیار حایز اهمیت است چون به هنگام خوابیدن با چراغ روشن، تولید ملاتونین ( هورمون اصلی خواب و ترمیم سلول ها ) كاهش می یابد.

▪ نگرش خود را مثبت كنید

به واژه های درونی توجه كنید. یك یا چند ورق كاغذ را به دو ستون تقسیم كرده و به مدت چند روز پیاپی در ستون سمت راست، تمامی افكار منفی را كه به ذهن تان خطور می كنند یادداشت كنید. هریك از فكر ها را به صورت مثبت در ستون دوم بازنویسی كنید و این كار را در ذهن خود نیز تمرین كنید تا به صورت عادت درآید. برای مثال: < من نمی توانم این كار را امروز تمام كنم> ! به این صورت نوشته شود: <من احتمالا تا امشب بیشتر این كار را تمام می كنم.

ارتباط برقرار كردن را بیاموزید و از به زبان آوردن چیز هایی كه احساس می كنید ممكن است به احساس آزردگی، انزجار، عصبانیت و دلهره، ختم شوند، پرهیز كنید.

▪ رمز خودكاوی

دست كسی را بگیرید، كمك كردن به دیگران حس خوبی به ما می دهد.

بُعد معنوی خود تان را پیدا كنید. تحقیقات نشان داده اند افرادی كه از طریق تماس داشتن با افراد روشن بین با اعتقادات شخصی و به خصوص با بُعد معنوی خود آشنا شده اند، عمر طولانی تر و زندگی بهتری دارند.

به دیگران فرصت دهید تا دوست تان بدارند. توانایی عشق ورزیدن دوطرفه والاترین خصلت انسانی به شمار می آید. ارتباط ما انسان ها به طور كلی با این نیاز بسیار حیاتی قطع شده است و علایم این خلاء نیز احساسات حاكی از ترس (افسردگی، تنهایی، عذاب وجدان و خشم) است. بخندید و در مسایل روزمره نیز نكته ای خنده دار پیدا كنید. خندیدن عامل موثری در تقویت حالات روانی است. اگر غمگین هستید كتاب های طنز بخوانید، فیلم كمدی ببینید یا هرچند وقت یك بار از خود تان مسخره بازی در بیاورید! گاهی اوقات به خود تان فرصت دهید تا بتوانید دنیا را از دید یك كودك ببینید.

توجه داشته باشید كه رسانه های خبری اغلب اطلاعاتی را منتشر می كنند كه به احساس ترس، افكار و احساسات منفی ختم می شود. وقت گرانبهای تان را صرف انجام كار های مثبتی مانند مطالعه یك كتاب مثبت، قدم زدن در طبیعت یا انجام كار های خیر كنید.

خود تان را از <بار احساسی> كه شما را از روشن بینی واقعی جدا می سازد، آزاد كنید. هر آنچه لازم دارید در اعماق وجود تان همین حالا نیز وجود دارد پس بنابراین قدرت خود تان را با پیروی كردن كوركورانه از دیگران، از دست ندهید. در عوض به خوبی هایی كه هم اكنون نیز در قلب تان لانه كرده اند، اعتماد كنید. تنها با رجوع كردن به قلب تان می توانید به صورت شفاف ببینید.

▪ تصمیم بگیرید روز مثبتی داشته باشید

منتقد درونی ما همان صدای واژه های درونی است كه ما با خود می گوییم و از خود ایراد می گیریم؛ حس آزاردهنده یا صدای درونی كه موجب می شود از خودمان و دیگران انتقاد كنیم. وقتی كه می آموزیم با طبل خواسته ها و نیاز های دیگران رژه برویم، به انتقاد كردن از خودمان عادت می كنیم و نیز یاد می گیریم زمانی كه آنها طبق خواسته های ما عمل نكنند و نیاز های ما را برطرف نسازند از آنها انتقاد كنیم. منتقد درونی به هنگام قضاوت خودمان و دیگران صدایش را بلند می كند. صدایی كه آماده انتقاد و سرزنش كردن است. صدای اسارت ما در نفس هایمان و در نیاز های دیگران. گاه منتقد درونی، به ما احساس خودناباوری می دهد و گاه به ما اجازه می دهد تا درباره دیگران احساسات منفی و قضاوت كننده ای داشته باشیم.

زمانی كه به منتقد درونی گوش می دهیم در واقع به جنبه های منفی كه ما را از خودِ برتر و نیز از دیگران دور می سازد گوش می دهیم.

▪ جاده زندگی

خودِ برتر ما از آنجایی می آید كه در آن خودباوری و عشق به خود وجود داشته باشد. زمانی كه بتوانیم خودمان را از صمیم قلب دوست داشته باشیم و بپذیریم، قادر خواهیم بود آنهایی را كه در دنیای ما نقش دارند، به عنوان شریكان راه خودسازی مان ببینیم. عشق جاده ای است كه ما را به بذر خلاقیت و مكانی كه بتوانیم در آن رشد كرده و بیاموزیم تا دیگران را در شادی خود سهیم كنیم، نزدیك تر می كند. ما همگی در سفر انسانیت هم سفر هستیم و بزرگترین چالش ما در مسیر راه موفقیت شخصی و نیز شغلی این است كه نسبت به انسانیت خود، عشق ورزی و تقسیم با دیگران كه ما را در مسیر زندگی با یك دیگر خواهر و برادر می كند، وفادار بمانیم. یك روز از هر هفته را برای خاموش كردن صدای منتقد درونی خود اختصاص دهید تا خود را از صفات منفی و قضاوت های خود آفریده ر ها سازید. به مدت ۲۴ ساعت تمام قضاوت ها و نگرش های منفی را از وجود تان حذف كنید. تنها روی جنبه های خوب زندگی خود و افرادی كه به طور روزانه با آنها در ارتباط هستید تمركز كنید. به منتقد درونی تان یك روز مرخصی دهید و با این كار یك روز كامل را با خودِ برتر، ارزشمندتر و كامل ترتان صرف كنید.

منبع:rasekhoonblog.com

در مشورت كردن با برادران و آداب آن :

از اميرالمؤمنين عليه السّلام منقول است كه : نفس خود را به مخاطره ها مياندازد كسي كه مستغنى مي شود براى خود از رأى ديگران .
درحديث ديگر فرمود كه مشورت كن با جماعتى كه از خدا ترسند و دوست دارند برادران مؤمن را به قدر پرهيزكارى ايشان و بپرهيز از زنان بد و از نيكان ايشان در حذر باش و اگر تو را به نيكى امر كنند مخالفت كن ايشان را تا طمع نكنند درآن كه موافقت ايشان كنى در بدي ها.
درحديث ديگر فرمود كه من بيزارم از كسى كه مسلمانى با او مشورت كند و آن چه خير او را در آن داند نگويد.
از حضرت رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم منقول است كه : هرگروهى كه با يكديگر مشورت كنند و در ميان ايشان كسى باشد كه نامش محمّد يا احمد يا محمود يا حامد باشد و در مشورت ايشان داخل باشد البتّه آن چه خير ايشان است بر ايشان ظاهرمي شود.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه : به عمّار ساباطى فرمود كه اگر خواهى كه نعمت الهى براى تو مستقيم باشد و مروّت تو كامل باشد و زندگانى تو نيكو باشد در امور خود مشورت مكن با بنده و با مردم دون .
از حضرت رسول صلّى الله عليه وآله وسلّم منقول است كه : مشورت مكن با جبان ترسان كه راه به درشدن را بر تو تنگ مي كند و مشورت مكن با بخيل كه مانع مي شود تو را از رسيدن به غايت مقصود خود و مشورت مكن با كسي كه حرص دنيا داشته باشد كه زينت مي دهد براى تو هر رأى را كه بدتر است .
در حديث ديگر فرمود كه يا على كسى كه طلب خير از خدا مي كند حيران نمى شود و كسي كه در كارها با مردم مشورت مي كند، پشيمان نمي شود و حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود كه هلاك نمى شود كسى كه مشورت كند.
در حديث ديگر منقول است كه : بسيار بود كه حضرت امام رضا عليه السّلام با آن عقل كامل، مشورت مي فرمود با سياهى از غلامان خود و مي فرمود كه بسا باشد كه خدا خير ما را بر زبان او جارى سازد.
در احاديث معتبره منقول است كه : با عاقل دين دار پرهيزكار مشورت كن و چون چيزى بگويد خلاف آن مكن كه مورث فساد دنيا و آخرت تو مي شود.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه : هركه برادر مؤمنش با او مشورت كند و آن چه محض خير او داند نگويد خدا عقل و رأيش را برطرف مي كند.
در حديث ديگر فرمود كه مشورت كردن حدّى چند دارد كه هركه آنها را نداند مضرّت مشورت براى بيش از منفعت است : اوّل آن كه كسى كه با او مشورت مي كند عاقل باشد، دوم آن كه آزاد و متديّن باشد، سيم آن كه برادر و دوست و يار او باشد، چهارم آن كه او را بر تمام سرّ خود مطلع گرداند چنان چه خود (از) جهات آن امر منتفع مي شوى به مشورت و اگر آزاد و دين دار است آن چه حق سعى است مي كند در خيرخواهى تو و اگر يار و دوست دار تو است چون راز خود را به او گفتى افشا نمي كند و بدان كه از براى فضيلت مشورت و اهتمام در همين كافى است كه حق تعالى پيغمبر خود را كه عقل مكنونات بود در قرآن مجيد امر به مشورت فرموده است كه : وَشاوِرْهُمْ فى الاَْمْرِ فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ يعنى مشورت كن با اصحاب خود در امور پس چون عزم كردى پس توكّل كن برخدا.
 
اميرالمؤمنين عليه السّلام منقول است كه : نفس خود را به مخاطره ها مياندازد كسي كه مستغنى مي شود براى خود از رأى ديگران .
درحديث ديگر فرمود كه مشورت كن با جماعتى كه از خدا ترسند و دوست دارند برادران مؤمن را به قدر پرهيزكارى ايشان و بپرهيز از زنان بد و از نيكان ايشان در حذر باش و اگر تو را به نيكى امر كنند مخالفت كن ايشان را تا طمع نكنند درآن كه موافقت ايشان كنى در بدي ها.
درحديث ديگر فرمود كه من بيزارم از كسى كه مسلمانى با او مشورت كند و آن چه خير او را در آن داند نگويد.
از حضرت رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم منقول است كه : هرگروهى كه با يكديگر مشورت كنند و در ميان ايشان كسى باشد كه نامش محمّد يا احمد يا محمود يا حامد باشد و در مشورت ايشان داخل باشد البتّه آن چه خير ايشان است بر ايشان ظاهرمي شود.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه : به عمّار ساباطى فرمود كه اگر خواهى كه نعمت الهى براى تو مستقيم باشد و مروّت تو كامل باشد و زندگانى تو نيكو باشد در امور خود مشورت مكن با بنده و با مردم دون .
از حضرت رسول صلّى الله عليه وآله وسلّم منقول است كه : مشورت مكن با جبان ترسان كه راه به درشدن را بر تو تنگ مي كند و مشورت مكن با بخيل كه مانع مي شود تو را از رسيدن به غايت مقصود خود و مشورت مكن با كسي كه حرص دنيا داشته باشد كه زينت مي دهد براى تو هر رأى را كه بدتر است .
در حديث ديگر فرمود كه يا على كسى كه طلب خير از خدا مي كند حيران نمى شود و كسي كه در كارها با مردم مشورت مي كند، پشيمان نمي شود و حضرت اميرالمؤمنين عليه السّلام فرمود كه هلاك نمى شود كسى كه مشورت كند.
در حديث ديگر منقول است كه : بسيار بود كه حضرت امام رضا عليه السّلام با آن عقل كامل، مشورت مي فرمود با سياهى از غلامان خود و مي فرمود كه بسا باشد كه خدا خير ما را بر زبان او جارى سازد.
در احاديث معتبره منقول است كه : با عاقل دين دار پرهيزكار مشورت كن و چون چيزى بگويد خلاف آن مكن كه مورث فساد دنيا و آخرت تو مي شود.
از حضرت صادق عليه السّلام منقول است كه : هركه برادر مؤمنش با او مشورت كند و آن چه محض خير او داند نگويد خدا عقل و رأيش را برطرف مي كند.
در حديث ديگر فرمود كه مشورت كردن حدّى چند دارد كه هركه آنها را نداند مضرّت مشورت براى بيش از منفعت است : اوّل آن كه كسى كه با او مشورت مي كند عاقل باشد، دوم آن كه آزاد و متديّن باشد، سيم آن كه برادر و دوست و يار او باشد، چهارم آن كه او را بر تمام سرّ خود مطلع گرداند چنان چه خود (از) جهات آن امر منتفع مي شوى به مشورت و اگر آزاد و دين دار است آن چه حق سعى است مي كند در خيرخواهى تو و اگر يار و دوست دار تو است چون راز خود را به او گفتى افشا نمي كند و بدان كه از براى فضيلت مشورت و اهتمام در همين كافى است كه حق تعالى پيغمبر خود را كه عقل مكنونات بود در قرآن مجيد امر به مشورت فرموده است كه : وَشاوِرْهُمْ فى الاَْمْرِ فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ يعنى مشورت كن با اصحاب خود در امور پس چون عزم كردى پس توكّل كن برخدا.

منبع: حليه المتّقين - علاّمه محمّد باقر مجلسی رحمه الله

آسمان رنگ و بوی عشق گرفت
تا سکوت تو در زمین پیچید
چشم هایت بهار شد گل داد
عطر سیب از نگاه تو بارید
 
چونکه پیچید بوی خوب خدا؛
عطر یک عاشقانه ازلی
پنجره رو به گل تبسم کرد
تا تو را دید در نگاه علی
 
سیب سرخ گلاب را بو کرد
گل سرخ محمدی گل داد
یک گلستان کنار شهر خدا
روی لبهای احمدی گل کرد
 
عرش خندید رو به لبخندش
چه بگویم که عشق عاشق شد
جبرییل از بهشت گل میریخت
بعد از آن روز بود لایق شد
 
خواند جبریل سوره قدری
که پر از آیه های کوثر بود
تا رسول خدا به خود آمد
دست زهرا به دست حیدر بود
 
چشمه در چشمه سلسبیل اینجا ست
آیه در آیه هل اتی دارد
جام های بهشت در دستش
مرد این قصه تا تو را دارد…. :
 
دل به غیر از تو می دهد؟ هرگز
نفس او به جان تو بند است…
خشت های معطر دل اوست
اینکه در آسمان تو بند است
 
چشم در چشم هم شدید آنجا
آینه روبروی آیینه…
و جهان تا همیشه خواهد ماند
محو در گفتگوی آیینه…
 
حرف آخر همین و دیگر هیچ
عرش باید به تو سجود کند
باید انسان برای دیدن حق
در شب قدر تو شهود کند…

شعر از آقای حامد حجتی

1.«هنگامی که امام جواد ـ علیه السّلام ـ با ام الفضل همسر خود از بغداد به مدینه مراجعت می فرمود در کوفه به خانه مسیّب رسید و آن هنگام غروب آفتاب بود پس حضرت داخل مسجد شد و در صحن مسجد درخت سدری بود که میوه نمی داد، حضرت کوزه آبی طلبید و در زیر آن درخت وضو گرفت و نماز مغرب را به صورت جماعت به جا آورد… سپس وقتی که مردم کنار درخت آمدند و دیدند که میوه بسیار خوبی دارد تعجب کردند و از سدر آن خوردند، دیدند که شیرین است و دانه ندارد، سپس مردم با آن حضرت وداع کردند و ایشان به مدینه تشریف بردند».

2. از حسین مکاری نقل شده که گفت زمانیکه امام محمد تقی ــ علیه السّلام ــ در بغداد بود وارد بغداد شدم، دیدم که حضرت نزد خلیفه در نهایت جلالت است با خودم گفتم که حضرت جواد ـ علیه السّلام ـ با این مقام و مرتبه ای که اینجا دارد و از حیث جلال و طعام های لذیذی که در اختیار دارد، دیگر به مدینه بر نخواهد گشت، همین که این خیال در خاطر من گذشت دیدم آن جناب سر به زیر افکند، سپس سر بلند کرد در حالی که رنگ مبارکش زرد شده بود فرمود: ای حسین نان جو با نمک نیم کوب در حرم رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ نزد من بهتر است از آن چه که در اینجا مشاهده می کنی».

3. «از اسماعیل بن عباس هاشمی نقل شده که گفت: روز عیدی خدمت حضرت جواد ـ علیه السّلام ـ رفتم و از تنگی معاش خود نزد حضرت شکایت کردم، آن حضرت از محل نماز خود یک مشت خاک برداشت، خاک به برکت دست آن حضرت پاره طلایی گداخته شد پس آن را به من عطا کرد و من به بازار بردم که 16 مثقال بود».

منبع:parsiblog.com

رضایت الهی

امام صادق علیه السلام می فرمود: «مسلمانی نیاز مسلمانی را برآورده نمی سازد، مگر اینکه خدای تبارک و تعالی به او می فرماید: ثواب کار تو با من است و به کمتر از بهشت برای تو راضی نمی شوم.»

امام جواد علیه السلام می فرمود: «ثَلاثٌ یَبْلُغَنَّ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّه ِ: کَثْرَةُ الاِْسْتِغْفارِ وَخَفْضُ الْجانِبِ وَکَثْرَةُ الصَّدَقَةِ؛ سه چیز بنده را به مقام رضوان الهی می رساند: استغفار زیاد، فروتنی با مردم و زیاد صدقه دادن.»

پاداش، مباهات و نام نیک
 

امام جواد علیه السلام می فرمود: «اَهْلُ الْمَعْرُوفِ اِلَی اصْطِناعِهِ اَحْوَجُ مِنْ اَهْلِ الْحاجَةِ اِلَیْهِ، لاَِنَّ لَهُ اَجْرَهُ وَفَخْرَهُ وَذِکْرَهُ، فَمَهْما اِصْطَنَعَ الرَّجُلُ مِنْ مَعْرُوفٍ، فَاِنَّما یَبْدَأُ فیهِ بِنَفْسِهِ فَلا یَطْلُبَنَّ شُکْرَ ما صَنَعَ اِلی نَفْسِهِ مِنْ غَیْرِهِ؛ اهل نیکوکاری به کار خیرش بیشتر از نیازمندان به خیر، محتاج است؛ چون پاداش و مباهات و نام آن کار برای نیکوکار است. پس هرگاه سه چیز بنده را به مقام رضوان الهی می رساند: استغفار زیاد، فروتنی با مردم و زیاد صدقه دادن.

مردی کار خوبی کرد، از خودش شروع کرده است؛ لذا تشکر بابت کارش را از دیگران نباید بخواهد.»

برتری بر عابد، نتیجه خدمت عقیدتی
 

عمل خدمت رسانی ارزشی عمومی دارد؛ اما برخی از خدمات، و از جمله خدمت فرهنگی و نجات دادن کسانی که در معرض گمراهی و انحراف فکری قرار دارند، ارزش افزون تری دارد. امام جواد علیه السلام ارزش شگفت آوری را برای خدمت به ایتام آل محمد یادآور می شود و می فرماید:

«اِنَّ مَنْ تَکَفَّلَ بِأَیْتامِ آلِ مُحَمَّدٍ الْمُنْقَطِعینَ عَنْ اِمامِهِمْ، الَمُتَحَیِّرینَ فی جَهْلِهِمْ، اَلأَْسْراءِ فی اَیْدی شَیاطینِهِمْ وَ فی اَیْدِی النَّواصِبِ مِنْ اَعْدائِنا فَاسْتَنْقَذَهُمْ مِنْهُمْ وَأَخْرَجَهُمْ مِنْ حَیْرَتِهِمْ وَقَهْرِ الشَّیاطینَ بِرَدِّ وَساوِسِهِمْ وَقَهْرِ النّاصِبینَ بِحُجَجِ رَبِّهِمْ وَدَلیلِ اَئِمَّتِهِمْ، لَیُفَضَّلُونَ عِنْدَ اللّه ِ تَعالی عَلَی الْعابِدِ بِاَفْضَلِ الْمَواقِعِ بِاَکْثَرَ مِنْ فَضْلِ السَّماءِ عَلَی الاَْرْضِ وَالْعَرْشِ وَالْکُرْسِیِّ وَالْحُجُبِ [عَلَی السَّماءِ] وَفَضْلُهُمْ عَلی هذا الْعابِدِ کَفَضْلِ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ عَلی اَخْفی کَوْکَبٍ فِی السَّماءِ)؛ همانا کسانی که یتیمان آل محمد را سرپرستی کنند که از امامشان جدا شده اند، و در جهل خود سرگردان اند و در دست شیاطین شان و ناصبیهایی که دشمن ما هستند، اسیرند، پس از دست آنان نجاتشان دهند و از سرگردانی و قهر شیطانها با بازگرداندن وسوسه هایشان و از قهر ناصبیها با آوردن حجتهای خدایشان و دلیلهای ائمه خویش خارج سازند، نزد خداوند بر عابد به بهترین موقعها برتری داده می شوند؛ بیشتر از برتری آسمان بر زمین و عرش و کرسی و حجابها [بر آسمان] و برتری آنها بر این عابد، مانند برتری ماه شب چهارده بر کوچکترین ستاره در آسمان است.»

منبع:hawzah.net

شفای چشم
به همراه امام رضا (علیه السلام) در مکه بودم. به حضرت عرض کردم می خواهم به مدینه بروم، نامه ای برای ابی جعفر بنگار تا با خود ببرم.

امام رضا (علیه السلام) تبسمی کرد و نامه ای نوشت. به مدینه رفتم در حالی که چشم هایم به دردی مبتلا بود. به در خانه امام جواد(علیه السلام) رفتم، نامه را تحویل دادم. «موفق» غلام امام گفت: سر نامه را بگشا و در پیش روی امام قرار ده. این کار را کردم، آنگاه حضرت جواد(علیه السلام) فرمود: ای محمد وضعیت چشمت چگونه است؟ عرض کردم یابن رسول الله، همان گونه که مشاهده می فرمایید بیمار است و نورش رفته است. حضرت جواد(علیه السلام) دستش را دراز کرد، بر چشمم کشید، بینایی ام چون سالم ترین زمانش گشت. دست ها و پاهای حضرت را بوسیدم و در حالی بازگشتم که بینایی ام را بازیافته بودم و این در زمانی بود که سن حضرت کمتر از سه سال بود.

آزادی از زندان
اباصلت می گوید: پس از دفن حضرت رضا (علیه السلام) ، به دستور مأمون یک سال زندانی شدم. پس از یک سال از تنگی زندان و شب نخوابی به ستوه آمدم، دعا کردم و برای رهایی از زندان به محمد و آل محمد(ص) متوسل شوم. از خداوند خواستم به برکت آل محمد(ص) در کار من گشایشی انجام دهد. هنوز دعایم به آخر نرسیده بود که حضرت ابی جعفر(علیه السلام) نجات بخش گرفتاران عالم، وارد زندان شد و فرمود: ای اباصلت از تنگنای زندان بی تاب شده ای.عرض کردم: به خدا سوگند سخت بی تابم. فرمود: برخیز، دستی به زنجیرها زد و غل و زنجیرها از دست و پای من بر زمین افتاد. سپس دست مرا گرفت و از کنار نگهبانان زندان عبور داد. نگهبانان در حالی که مرا نظاره می کردند، توان سخن گفتن با مرا نداشتند و از زندان خارج شدم. سپس حضرت فرمود: برو در امان خدا که هرگز نه دست مأمون به تو می رسد و نه دست تو به مأمون. اباصلت می گوید: همان گونه که حضرت فرمود تا حال مأمون را ندیده ام.

خشک شدن دست نوازنده
مأمون برای رسیدن به هدفش [بد نام کردن حضرت امام جواد(علیه السلام) ] همه نوع نیرنگی را در خصوص امام جواد(علیه السلام) به کار برد اما هیچ کدام از آنها برای وی سودی نداشت. به عنوان نمونه پس از به عقد درآوردن دخترش ام الفضل با امام جواد(علیه السلام) ، صد کنیز زیبا را انتخاب کرد که هر یک جامی پر از گوهر درخشان در دست داشتند. مأمون به کنیزان دستور داد تا پس از نشستن حضرت در جایگاه دامادی به استقبال وی رفته و به او خوشامد گویند. کنیزکان به سوی حضرت شتافتند و خوشامد گفتند ولی امام هیچ اعتنایی به آنها نکرد.

مخارق عودنواز دربار به مأمون گفت من توان آن را دارم که نقشه ات را (وادار کردن حضرت به لهو و لعب) عملی سازم. او که دارای ریشی بلند و صوتی خوش بود در مقابل امام جواد(علیه السلام) نشست و شروع به خواندن آواز کرد. کسانی که در آنجا حضور داشتند، گرد مخارق حلقه زدند. هنگامی که مخارق شروع به نواختن عود و آواز خوانی کرد، امام جواد(علیه السلام) سر مبارک خود را متوجه او کرد و بر وی نهیب زد و فرمود: «اتق الله یا ذالعثنون؛ از خدا بترس ای ریش بلند». دست مخارق از حرکت ایستاد، عود از دستش افتاد و دیگر هرگز نتوانست عود بنوازد.

شهادت عصا بر امامت
روزی برای زیارت قبر رسول خد(ص) رفته بودم که امام جواد(علیه السلام) را دیدم، با او درباره مسائل گوناگونی مناظره کردم، همه را پاسخ داد. به او گفتم: خواستم از شما چیزی بپرسم اما شرم دارم از پرسش. امام فرمودند: بدون آنکه سئوالت را بپرسی من پاسخ آن را می دهم. تو می خواهی بپرسی امام کیست؟ گفتم: آری به خدا سوگند. فرمود: منم. گفتم: بر این مدعا نشانه و حجتی دارید؟ در این لحظه عصایی که در دست امام بود به سخن آمد و گفت: همانا او مولای من، حجت خدا و امام این زمان است.

پیام های دریافتی (کلمات قصار امام جواد(علیه السلام) )
اطمینان به خداوند، بهای هر چیز ارزشمند است و برای ترقی و بلند مقامی، چونان نردبان است.

همنشینی با بدکار همچون شمشیر برهنه است که منظره اش زیبا و اثرش زشت و ناپسند است.

شهوت ها ناشی از ضعف و زبونی دل است.

رفتن به سوی خدا با قلب، از به زحمت انداختن تن، به واسطه عمل، رساننده تر است.

حسن خلق، در رأس نامه اعمال مؤمن است.

زیبایی [انسان] در زبان اوست.

هرکس پنهانی برادرش را نصیحت کند، او را آراسته است و اگر آشکارا چنین کند، وی را زشت گردانده.

منبع:.hawzah.net

رزق فراوان
[اگر سوره والعادیات] «روزی 110 مرتبه خوانده شود، روزی حلال فراوان خواهد آمد .» (1)

[خواندن 110 مرتبه سوره والعادیات تقریبا 35 دقیقه طول می کشد . و لازم نیست یک مرتبه و پشت سر هم خوانده شود . می توان در طول روز و در ساعات فراغت به تدریج 110 مرتبه خواند]

عظمت سوره های مسبحات
«مرحوم سید علی آقا قاضی، شب ها قبل از خواب [مسبحات ششگانه، یعنی سوره های حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی را] می خواند; چه آن که روایت دارد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) هم قبل از خواب می خواندند و می فرمودند: در این سوره ها آیه ای است که بهتر از هزار آیه است; (2) و امام باقر (علیه السلام) فرمود: کسی که قبل از خواب مسبحات را بخواند، نمی میرد تا آن که حضرت قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را درک کند و اگر بمیرد، در جوار پیامبر خواهد بود (3) » . (4)

ذکر یونسیه
«در ایام فراغت، مانند راه رفتن و نشستن، برای نورانیت قلب و رفع حجاب ها، ذکر یونسیه [لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین (5) ] مناسب است » . (6)

ذکر «ناد علی »
از اذکار اهل ولایت، ذکر «ناد علی » است که در کتاب ها به صورت های مختلف نقل شده است . استاد این ذکر «نادعلی » را چنین می خواند:

«ناد علیا مظهر العجائب، تجده عونا لک فی النوائب، کل هم و غم سینجلی، بولایتک یا علی یا علی یا علی، یا ابا الغوث اغثنی، یا ولی الله ادرکنی، بلطفک الخفی، لا اله الا انت سبحانک انی کنت من الظالمین » .

آن بزرگوار می فرمود: «اگر یا علی در این ذکر 100 بار گفته شود، خوب است . (7) من از ناد علی خیر زیادی دیدم . هر مشکلی در نجف برایم پیش می آمد، می رفتم صحن حضرت امیرالمؤمنین (ع) و چند بار آن را می خواندم مشکلم حل می شد» . (8)

توسل به حضرت جوادالائمه (علیه السلام)
بسیار دیده و شنیده شد که افراد برای امور مادی، مانند خرید خانه و ماشین و رزق و ازدواج، از وی راهنمایی می خواستند . آن بزرگوار می فرمود: «سوره یس بخوانید و ثواب آن را به امام جواد (علیه السلام) تقدیم کنید، حاجت شما را خواهند داد . گاه امر می کرد صلوات برای حضرتش هدیه کنند و آن را در توسل به این امام کریم مجرب می دانست .» (9)

سجده شکر
در طریق استاد، سجده یکی از ارکان بندگی و توحید است .

سیره استاد بعد از نمازها این بود: ابتدا پیشانی بر مهر می گذاشت و سه مرتبه می گفت: الحمدلله; بعد گونه راست را بر مهر می گذاشت و سه بار می گفت: شکرا لله; و سپس گونه چپ را بر مهر نهاد و سه مرتبه می گفت: استغفر الله .

از وی سؤال شد این چه سجده ای است؟ فرمود: «حضرت ابراهیم (علیه السلام)به [یاری] این سجده خلیل و دوست خدا شد .» (10)

عشق به نجف
حضرت استاد همیشه در فکر حرم امیرالمؤمنین ونجف اشرف و وادی السلام بودند، وقتی سخن از دیار عاشقان می شد با شور و میل و با احساسی خاص از آن یاد می کردند . این هجران سبب شد که در روح و جسم ایشان اثر بگذارد، و در خلوت خانه سکوت بنشینند، و می فرمودند: من اگر نجف بروم حالم خوب می شود .

می فرمودند: نجف چیز دیگری است، حتی مساجد کوچک آن جا دارای یک معنویتی است که مساجد بزرگ ایران مثل مسجد گوهر شاد خراسان آن معنویت را ندارد . در نجف 360 پیامبر دفن هستند و در کربلا 260 پیامبر . قبر حضرت آدم و نوح(علیه السلام) در کنار قبر امیرالمؤمنین (علیه السلام)می باشد .

آنقدر نجف مهم است که مانند مرحوم شیخ زین العابدین مرندی که مجتهدی مسلم و با تقوا بود، گاهی می آمد جلو درب صحن امیرالمؤمنین (علیه السلام) آنجا که گداها می نشستند، می نشست، می گفتند: آقا اینجا خوب نیست؟ ! می فرمود: اینجا جایی است که امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و حضرت خضر به طرف حرم می روند، من هم نشسته ام تا شاید توجهی به من کنند . (11)

توسل به امیرالمؤمنین (علیه السلام)
درباره توسل به امیرالمؤمنین (علیه السلام)فرمودند: هر مشکل که برایم در نجف پیش می آمد، می رفتم صحن امیرالمؤمنین(علیه السلام) و فت بار «نادعلی » می خواندم و مشکلم حل می شد . می فرمود: آنقدر نجف هیبت از صاحب هیبت امیرالمؤمنین (علیه السلام) دارد که اگر اعلم علما به آن جا بیایند همانند یک طلبه می ماند .

پی نوشت:

1 . روح ریحان، شرح حال عارف کامل مرحوم آیت الله سید عبدالکریم رضوی کشمیری، سید علی اکبر صداقت، ص 81 .

2 . مستدرک الوسائل، ج 4، ص 289 و 290 .

3 . اصول کافی، ج 2، ص 620 .

4 . روح و ریحان، ص 82- 81 .

5 . انبیاء (21): 87 .

6 . روح و ریحان، ص 93 .

7 . همان

8 . همان، ص 93 و 94 .

9 . روح و ریحان، ص ص 101 و 102 .

10 . همان، ص 107 .

11 . این مطلب را استاد در مهرماه 1372 فرمودند

منبع:.hawzah.net

بایزید بسطامی در یکی از سفرهایش با امام جواد (علیه السلام ) در دوران کودکی برخورد داشته و مطالبی آموخته است. او می گوید: زمانی در راه مسافرت به مکه به کودکی چهار ساله برخورد کردم و پیش خود گفتم: او کودکی است که اگر به او سلام کنم شاید معنای سلام را نداند و به سلام من بی اعتنا باشد؛ امّا اگر سلام دادن را هم ترک کنم یکی از آموزه های اخلاقی اسلام را عمل نکرده ام. تصمیم گرفتم که به او سلام کنم. وقتی سلام مرا شنید، سربلند کرد و فرمود: قسم به خدایی که آسمان را برافراشت و زمین را گسترد، اگر خدا امر به پاسخ سلام نکرده بود، سلام تو را پاسخ نمی دادم! آیا تو خودت را بزرگ می شماری و من در نظر تو به خاطر کمیِ سن و سال کوچک هستم؟ علیک السلام و رحمة اللّه برکاته و تحیاته و رضوانه. سپس گفت: خداوند راست فرموده است که: «وَ اِذا حُیّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِاَحْسَنَ مِنْها؛(1) هر گاه به شما تحیت گویند پاسخ آن را بهتر از آن بدهید!» بعد از آن دیگر سکوت کرده و حرفی نزد. من گفتم: ادامه آیه این است: «اَوْرُدُّوها؛ یا لااقل به همان گونه پاسخ دهید.» فرمود: این بخش از آیه مربوط به کوته اندیشانی همانند توست!

من فهمیدم که او به رغم سن اندک خود از عارفان بزرگ و تأیید شدگان از سوی خداست. او به من گفت: ای ابایزید! کجا می روی؟

گفتم: قصد زیارت خانه خدا را دارم.

او از جای بلند شد و به من فرمود: آیا وضو داری؟

گفتم: نه وضو ندارم.

او مرا با خود ده گام برد که به رودی بزرگ تر از رودخانه فرات رسیدیم. او نشست و من هم در کنارش نشستم و به شکل شایسته و نیکویی وضو گرفت و من هم وضو گرفتم.

پرسیدم: این نهر چه نام دارد؟

گفت: این رود جیحون(2) است و باز سکوت کرد. پس از اندکی آن پسر بچه به من فرمود: بلند شو برویم! باز به همراه او حرکت کردم. بیست گام رفته بودیم که به رودخانه ای بزرگ تر از فرات و جیحون رسیدیم. به من فرمود: بنشین و من نشستم! او رفت. من مردمی را دیدم که با مرکبهایشان از آنجا می گذشتند. پرسیدم: اینجا کجاست؟ گفتند: اینجا رودخانه نیل در یک فرسخی مصر است. ساعتی نگذشته بود که دوستم یعنی همان پسربچه به نزدم آمد و فرمود: بلند شو برویم! باز هم من پشت سر او راه افتادم. حدود بیست گام برداشته بودیم که در افق مغرب زمین هنگام غروب آفتاب به درختان نخل زیادی رسیده و در آنجا نشستیم. بلند شده و به من فرمود: با من بیا! من لحظاتی پشت سر او راه رفته بودم که خودم را در خانه کعبه یافتم. از این همه عظمت و شکوه در شگفتی فرو رفته بودم، از مردی که خانه کعبه را به رویمان گشود پرسیدم: این پسر بچه کیست؟ او گفت: این آقای من امام محمد جواد علیه السلام است. با کمال تعجب در حالی که در مورد عظمت او به فکر و اندیشه فرو رفته بودم، گفتم: «اَللّهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسالَتَه؛(3) خداوند بهتر می داند که رسالت (امامت) خود را بر دوش چه کسانی قرار دهد.»

——————————————–

1. نساء / 86.

2. رودی در اطراف بلخ است.

3. اثبات الهداة، شیخ حر عاملی، تحقیق ابوطالب تجلیل، ج 3، ص 348.

منبع:.hawzah.net

مراقبه های ماه ذی الحجة الحرام
 
ماه ذی الحجة از ماه های حرام و بسیار گرانقدر است که روزها و شب های ملکوتی و نورانی را در خود جای داده است که برای اهل الله از اهمیت خاصی برخوردار است و بزرگان از اولیای الهی به آن و مخصوصا به دهه اول آن بسیار اهمیت می دادند و شاگردانشان را به مراقبه و انجام دستورات توصیه می کردند. مقاله حاضر به مراقبه های ماه ذی الحجة بر اساس کتاب المراقبات عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمة الله اختصاص دارد
بسم الله الرحمن الرحیم
مراقبه های ماه ذی الحجة الحرام
منبع: کتاب مراقبات تالیف: عارف کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی رحمة الله علیه
 
 
فضیلت این ماه
 
اگر چه ماه رمضان افضل ماه‌ها می‌باشد ولی درباره بعضى از روزهاى این ماه فضایلى بیش از ماه رمضان وارد شده است.
 
این ماه ماه ولایت است که در روز غدیر دین کامل شده و نعمت تمام می‌شود، و به جهت احترام این ماه لازم است انسان با غفلت وارد این ماه نشده از قبل آمادگی ورود و بندگی خداوند در این ماه را فراهم کند.
 
اعمال دهه اول ذی‌الحجه
 
ده روز اول ماه ذی‌الحجه ایام معدودات است که «و إذکُرُوا اللَّهَ فِی أیّامٍ [مَعْدُوداتٍ‌] . و خدا را در روزهاى معین یاد کنند.» پس انسان نباید غافل باشد که غفلت با ذکر که در آیه آمده جمع نمی‌شود.
 
روز اول ذی‌الحجه
 
این روز، روز ولادت حضرت ابراهیم و همچنین روزیست که خداوند إبراهیم علیه السّلام را بدوستى خود انتخاب فرمود. 
و روزى است که پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ابو بکر را مأمور خواندن سوره برائت بر مشرکان نمود. در همین حال بر پیامبر وحى شد که این آیه را جز تو یا مردى که از خودت باشد نباید به مشرکان برساند. در این هنگام پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم ، على علیه السّلام را مأمور کرده و به دنبال ابى بکر فرستادند تا آیات را از او گرفته و خودش آن را بخواند و أبو بکر را بازگرداند. على علیه السّلام نیز چنین کرد. 
اعمال روز اول ذی‌الحجه
 
درباره روزه این روز وارد است که : 
کسى که روز اول ذى حجه را روزه بگیرد، خداوند روزه هشتاد ماه را براى او مى‌نویسد.
 
و همچنین مستحب است در این روز نماز حضرت فاطمه زهرا خوانده شود به این نحو که چهار رکعت نماز که در هر رکعت یک بار «حمد» و پنجاه بار«قل هو اللّه احد» باشد بخواند و بعد از نماز تسبیح حضرت زهرا علیها السّلام را گفته سپس بگوید :سُبْحانَ اللَّهِ ذِی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنِیفِ، سُبْحانَ ذِی الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظِیمِ، سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدِیمِ، سُبْحانَ مَنْ یَرى أَثَرَ النَّمْلَةِ فِی الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ یَرى وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَواءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا لا هکَذا غَیْرُه (1) 
اعمال دهه اول ذی‌الحجه
 
مستحب است در هر شب از دهه اول ماه بین مغرب و عشا دو رکعت نماز بجا آورده شود، در هر رکعت آن سوره «فاتحة الکتاب» و «اخلاص» و این آیه خوانده شود: 
وَ واعَدْنا مُوسى‌ ثَلاثینَ لَیْلَةً وَ أَتْمَمْناها بِعَشْرٍ فَتَمَّ میقاتُ رَبِّهِ أَرْبَعینَ لَیْلَةً وَ قالَ مُوسى‌ لِأَخیهِ هارُونَ اخْلُفْنی‌ فی‌ قَوْمی‌ وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبیلَ الْمُفْسِدین‌ . (2)
 
کسی که این نماز را بخواند در ثواب با حاجیها شریک می‌شود، گرچه حج نکرده باشد.
 
و همچنین مستحب است در تمام این روزها بعد از نماز صبح و مغرب،دعای « اللهم ان هذه الایام التی فضلتها علی غیرها» خوانده شود.  
روزه در این دهه اهمیت بسیاری دارد که روایت شده است روزه روز اول آن برابر با روزه هشتاد ماه و روزه نه روز برابر با روزه روزگار مى‌باشد و روزه روز ترویه کفاره شصت سال مى‌باشد. 
اعمال شب عرفه
 
 
این شب شب مناجات بوده و پاداش عبادت در این شب برابر با صدو هفتاد سال عبادت است.
اعمال این شب
کسی که در این شب توبه کند مورد مغفرت الهی قرار می‌گیرد. 
مستحب است دعای اللهم یا شاهد کل نجوی در این شب خوانده شود. 
وهمچنین زیارت حضرت سید الشهدا در این شب سفارش شده است. 
اعمال روز عرفه
روزه
روزه در روز عرفه بسیار سفارش شده و در روایتی صحیح روزه این روز را کفاره نود سال می‌داند.
دعای عرفه
 
اهمیت دعای عرفه از روزه این روز بیشتر است لذا اگر ضعف روزه مانع دعا شود بهتر است روزه نگرفته و دعای عرفه خوانده شود، در هنگام دعا باید به  شرایط و آداب دعا توجه ویژه‌ای داشت.
مکان دعا
بهترین مکان برای دعای عرفه کربلا می‌باشد که در روایتی از امام صادق علیه السلام وارد است:

خداوند متعال قبل از اهل عرفات براى زائرین قبر حسینى علیه السّلام جلوه کرده، نیازهاى آنان را برآورده، گناهانشان را بخشیده و آنان را به خواسته‌هایشان مى‌رساند. آنگاه نزد اهل عرفات آمده و با آنان نیز این گونه رفتار مى‌کند.
 
 
زیارت امام حسین علیه السلام
زیارت امام حسین علیه السلام در این روز بسیار سفارش شده تا آنجا که در روایتی ثواب این زیارت را برابر با یک میلیون حج با قائم آل محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم، یک میلیون عمره با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم، آزاد کردن یک میلیون برده و کالاهایى که باندازه بار یک میلیون اسب باربر باشد می‌داند.
نماز قبل از دعا
بعد از زیارت قبل از این‌که دعا را آغاز کند دوازده رکعت نماز وارد شده که در هر رکعت یک بار «فاتحه الکتاب» «آیة الکرسى» و«قل هو اللّه احد»بخواند. پس از آن باندازه‌اى که مى‌تواند قرآن خوانده سپس سجده کرده و بعد از سجود بگوید:«سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ فازَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ تَعَطَّفَ بِالْحِلْمِ وَ تَکَرَّمَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ أَحْصى کُلَّ شَیْ‌ءٍ وَ عَلِمَ بِهِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِی انْ یُسَبَّحَ سِواهُ، سُبْحانَ ذِی الْعِزِّ وَ الْقُدْرَةِ، سُبْحانَ الْعَظِیمِ الاعْظَمِ.
اسْأَلُکَ یا رَبِّ بِمَعاقِدِ الْعِزِّ مِنْ عَرْشِکَ وَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ، وَ أَسْأَلُکَ بِالْمُسْتَجابِ مِنْ دُعاءِکَ، وَ بِنُورِ وَجْهِکَ انْ تُصَلِّیَ عَلى‌ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ-»و سپس خواسته‌هاى خود را از خدا بخواهد.
اگر حال این نماز را نداشت، پیش از این که از حرم خارج شود، در زیر آسمان دو رکعت نماز خوانده، آنگاه بازگشته و امام علیه السّلام را زیارت کند. و اگر در غیر کربلا بود بعد از نماز ظهر و عصر و در زیر آسمان این دو رکعت را بجاآورده و سپس به محل دعاى خود برود. او باید این دو رکعت را بخوبى بجا آورد. زیرا بمنزله هدیه‌اى است که انسان پیش از حضور در پیشگاه بزرگان آن را بعنوان هدیه به او تقدیم مى‌کند.
 
 
اعمال شب عید قربان
 
 
شب عید قربان یکی از چهار شبی می‌باشد که امیر‌المؤمنین دوست داشتند خود را برای عبادت فارغ کنند از امام صادق علیه السلام نقل شده درباره امیرالمومنین می‌فرمودند:کان یعجبه ان یفرغ نفسه أربع لیال فی السنة، و هی أوّل لیلة من رجب، و لیلة النّصف من شعبان، و لیلة الفطر، و لیلة الأضحى. (3)
و همچنین در این شب سفارش اکیدی به زیارت حضرت سیدالشهدا شده است که در روایتی از امام صادق علیه السلام چنین آمده است:
کسى که امام حسین علیه السّلام را در یکى از سه شب زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى‌آمرزد. راوى پرسید کدام شبها؟ فرمودند: شب عید فطر و شب عید قربان و شب نیمه شعبان. (4)
اعمال روز عید قربان
مقدمات نماز عید
در ابتداى روز بنیت پاک نمودن قلب از اشتغال به غیر خدا غسل کن. آنگاه «اللّه اکبر» ى واقعى گفته و با این تکبیر تمام موجودات، جز شکوه و بزرگى او را کوچک شمار. و بنیت پوشش و آرایش با لباس تقوى و اخلاق نیکو، تمیزترین لباسهاى خود را پوشیده و در این هنگام  دعای روز عید قربان را بخوان، آنگاه بطرف مصلا حرکت کرده و داه بگو بسم الله و بالله الله اکبر…
و وقتى که به مصلا رسیده و در جاى نمازت نشستى، دعای قبل از نماز عید قربان را بخوان.
بهتر است نماز عید بر روى زمین غیر مفروش بجا آورده شود تا تواضع در آن بیشتر باشد
 
چگونگی نماز عید
نماز عید دو رکعت است در رکعت اول حمد و سوره اعلى بخواند و بعد از قرائت پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر این قنوت را بخواند اللَّهُمَّ [أَنْتَ أَهْلُ‌] أَهْلَ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَةِ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیدا وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهِ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْرا وَ شَرَفا وَ مَزِیدا أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُدْخِلَنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّدا وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ مَا سَأَلَکَ مِنْهُ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ وَ أَعُوذُ بِکَ فِیهِ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ پس تکبیر ششم بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع و سجود برخیزد به رکعت دوم و بعد از حمد سوره و الشمس بخواند پس چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیرى آن قنوت را بخواند و چون فارغ شد تکبیر پنجم گوید و به رکوع رود پس نماز را تمام کند.که در این صورت با احتساب تکبیر شروع نماز در رکعت اول هفت تکبیر و در رکعت دوم پنج تکبیر دارد که مجموعا دوازده تکبیر می‌شود.
 
 
و مستحب است بعد از نماز دعایی که روایت شده خوانده شود، که یکى از آنها دعای ندبه است. دعایى که به ما مى‌گوید چگونه در این روز به یاد امام و حاکم زمان خود بوده و چه کسى سزاوارتر از ما به ما مى‌باشد. و این که چگونه براى از دست دادن امام خود گریان و اندوهناک باشیم.
 
 
قربانی کردن
 
 
استحباب قربانی در این روز به حدی است که در روایات با تعابیر وجوبی از آن یاد شده و بهتر است در هنگام ذبح آنچه را امیر المؤمنین علیه السّلام مى‌گفت، بگوید:
بسم اللّه، وجّهت وجهی للّذی فطر السّموات و الأرض حنیفا [مسلما] و ما أنا من المشرکین انّ صلوتی و نسکی و محیای و مماتی للّه ربّ العالمین، اللّهم منک و لک.
 مستحب است اولین چیزی که در این روز می‌خورد گوشت قربانی باشد.
مصارف گوشت قربانی
گوشت قربانی را سه قسمت کند:
قسمتی به همسایگان 
قسمتی برای خانواده 
و قسمتی را برای سائلین 
پوست آن را صدقه دهد و مزد قصاب را از گوشت قربانی ندهد.
مراقبات عید غدیر
روز غدیر نسبت به روزمبعث بمنزله آخرین جزء از علت تامه، بلکه بمنزله باطن یک چیز ظاهر و بمنزله روح نسبت به انسان است. زیرا تمام خیرها و سعادتهایى که در مبعث وجود دارد مشروط به ولایت امیر المؤمنین و فرزندان امامش مى‌باشد.
فضیلت روز غدیر
امام رضا در روایتی درباره عید غدبر مطالبی می گویند که بخش از آن را در اینجا ذکر می‌کنیم:
روز غدیر روزى است که حضرت إبراهیم در آن روز از آتش رهایى یافت و برای شکر‌گذاری آن روز را روزه گرفت
روز کمال دین است که در این روز پیامبر گرامی اسلام على علیه السّلام را بعنوان جانشین خود معرفى و فضیلتهاى او را بیان نمود.
کسی که در این روز خداوند را عبادت کند و خود و خانواده و برادرانش را در وسعت قرار دهد، خداوند او را از آتش رهانیده مال او را افزایش می‌دهد.
کسى که در روز غدیر به روى برادر خود تبسم نماید، در قیامت مورد رحمت قرار گرفته، خداوند متعال هزار حاجت او را برآورده نموده و در بهشت قصری از مروارید به او می‌دهد و چهره او را زیبا می‌کند.
این، روز روز زینت است، کسى که براى روز غدیر خود را بیاراید، خداوند تمام گناهان کوچک و بزرگ او را بخشیده، و فرشتگانى را مأمور مى‌کند از این روز تا سال آینده در چنین روزى، براى او کارهاى نیک نوشته و مقام او را بالا ببرند و اگر از دنیا برود با شهادت از دنیا رفته و اگر زنده بماند با سعادت زندگانى خواهد کرد
کسى که به مؤمنى غذا بدهد، مانند کسى است که به تمام پیامبران و صدیقین غذا داده است.
کسى که مؤمنى را دیدار کند خداوند هفتاد نور وارد قبر او نموده، قبر او را وسعت داده و هر روز هفتاد هزار فرشته از قبر او دیدن کرده و به او مژده بهشت مى‌دهند.
در این روزخداوند ولایت را بر اهل آسمان‌ها عرضه کرد و اهل آسمان هفتم پیش از دیگران آن را پذیرفتند.
اعمال شب عید غدیر
نماز این شب
در یک نماز دوازده رکعتی وارد شده که مجموع دوازده رکعت، یک سلام در پایان نماز دارد. بعد از هر دو رکعت نشسته تشهد بگوید، در هر رکعتى ده بار «حمد» و«قل هو اللّه احد»و یک بار «آیة الکرسى» و در رکعت دوازدهم هفت بار «حمد» و«قل هو اللّه احد»خوانده، سپس دست به قنوت برداشته و ده بار در آن بگو: لا إله إلا اللّه وحده لا شریک له، له الملک و له الحمد یحیی و یمیت و هو حیّ لا یموت بیده الخیر و هو على کلّ شی‌ء قدیر
 
آنگاه رکوع و سجده را انجام داده و ده بار در سجده بگو:سبحان من أحصى کلّ شی‌ء علمه، سبحان من لا ینبغى التّسبیح إلا له سبحان ذى المنّ و النّعم سبحان ذى الفضل و الطّول سبحان ذى العزّ و الکرم، أسألک بمعاقد العزّ من عرشک و منتهى الرّحمة من کتابک و بالاسم الأعظم و کلماتک التّامّة ان تصلّى على محمّد رسولک و أهل بیته الطّاهرین و أن تفعل بى و حاجات خود را بگوید و سپس بگوید:انک‌ سمیع مجیب.
دعای این شب
مضمون این دعا شاهد درستى آن بوده و با این جمله شروع مى‌شود: اللهم انک دعوتنا الی سبیل طاعتک …
اعمال روز غدیر
درباره این روز امام رضا علیه السلام سخنرانی طولانی از امیرالمومنین نقل می‌کنند که در ضمن آن امیرالمومنین به اعمال این روز از قبیل نیکوکاری، مهربانی و الفت با مومنین، روزه گرفتن، قرض دادن، رفع گرفتاری مومنین، صدقه و..اشاره می‌کنند و در انتها می‌فرمایند:
 
این مطالب را حاضرین به غایبین اطلاع دهند. باید افراد بى‌نیاز به یارى نیازمندان شتافته و توانگران به افراد ضعیف کمک کنند. رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم این مطالب را به من دستور داده بود
 
بیست و چهارم ذی‌الحجه
مناسبات این روز
روز بیست و چهارم ذی‌الحجه روز مباهله و همچنین روزی است که امیرالمؤمنین علیه السّلام انگشترى خود را در حال رکوع به فقیر بخشید که خداوند نیز او را در کتاب خود، به عنوان ولىّ مؤمنین معرفى نموده و صفات نیکى را براى او برشمرد:
 
إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ. (5)
 
ولىّ شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آورده‌اند: همان کسانى که نماز برپا مى‌دارند و در حال رکوع زکات مى‌دهند.

مباهله
مباهله پیامبر اسلام در این روز با مسیحیان موجب خوارى آنان شد، ایشان بعد از مباهله مجبور به پرداخت جزیه شدند.
آیه مباهله در این روز نازل شد: فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبین‌ (6) و پیامبر گرامی اسلام با به همراه بردن امیرالمومنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین علیهم السلام به مباهله پرداخته که موجب عزت اسلام شد.
در این آیه على علیه السّلام نفس پیامبر شمرده شده که این امر خود دلیلى بر حقانیت شیعه است.
دعای مباهله
در این روز چند دعا وارد شده:
مهمترین آنها دعای رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم مى‌باشد که با جمله اللهم انی اسئلک من بهائک بابها… آغاز می‌شود.امام صادق از امام باقر نقل می‌کنند که فرمودند:
اگر بگویم اسم اعظم خداوند در این دعا مى‌باشد، راست گفته‌ام. و اگر مردم مى‌دانستند این دعا چه اثرى در اجابت دعا دارد با تمام توان براى آموختن آن تلاش مى‌کردند.
سید ابن طاووس می‌گوید:
من نیز براى برآورده شدن حاجاتم آن را خوانده و به نتیجه مى‌رسم.
این دعا را جبرییل علیه السّلام براى رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله و سلّم آورده و گفت:
با وصى، دو نوه و دخترت با آنان مباهله کن و این دعا را بخوان.
همچنین از دعاهاى این روز مى‌توان دعای گرانقدری را که به امیر المومنین علیه السلام منسوب است، نام برد. متن این دعا بهترین گواه بر درستى این نسبت است. زیرا در آن دعا، اشارات فراوانى به معانى نامهاى خداوند و آثار آن شده که این کار از کسى جز آنان یا کسانى که از آنان آموخته باشند، برنمى‌آید.
نزول آیات مبارک سوره «هل اتیٰ» در شأن امیرالمومنین علی علیه السلام و اهل بیت سلام اللّه علیهم
روز بیست و پنجم ذی الحجه روز نزول آیات مبارک سوره «هل اتیٰ» در شأن امیرالمومنین علی علیه السلام و اهل بیت سلام اللّه علیهم می‌باشد و در روایات مستفیضه شان نزول این آیات چنین نقل شده است که روزی امام حسن و حسین علیهم السلام بیمار شدند، پیامبر و گروه زیادى، از آنان عیادت کردند، مردم اظهار داشتند
 
یا على علیه السّلام براى بهبودى حالشان نذرى کن؟
فرمود: اگر از این بیمارى شفا یافتند، به شکرانه آن سه روز روزه مى‌گیرم
فاطمه زهرا علیها السّلام» و «فضه» نیز همین نذر را کردند، و هر دو شفا یافتند.
در آن ایّام، امام علیه السّلام دستشان خالى بود و یک شب اجیر شد، و نخلستانى را آب داد و مقدارى جو در عوض آن گرفت و به منزل آورد حضرت فاطمه علیها السّلام آن را به سه قسمت تقسیم کرد و یک سوم آن را تبدیل به آرد نمود و از آن پنج قرص نان پخت، که به هر نفر یک قرص برسد، امام علیه السّلام نماز مغرب را با پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم ادا کرد و به منزل بازگشت، تا افطار نماید، در این موقع فقیرى به در خانه آمد و گفت:
سلام بر شما اى اهل بیت پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم مسکینى از مسلمین هستم و محتاج غذا؟ خداوند غذاى بهشتى به شما دهد؟
امام صداى او را شنید و فرمود:
سهم مرا به او بدهید!
حضرت فاطمه علیها السّلام و سایر اهل بیت علیهم السّلام همین کار را کردند و آن شب جز آب چیزى تناول نکردند.
روز دوم، همین داستان تکرار شد و غذا را به یتیمى دادند که گفت: پدرم در عقبه شهید شد.
روز سوم، اسیرى به در خانه آمد و گفت: اى اهل بیت، ما را اسیر مى‌کنید، ولى غذایمان نمى‌دهید؟ خداوند غذاى بهشتى به شما دهد، مرا سیر کنید، قسمت سوم را به او دادند و بدین ترتیب، سه روز متوالى با آب افطار کردند.
روز چهارم که نذرشان ادا شده بود، على علیه السّلام دست فرزندان خود را گرفت و به دیدار پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم رفت و از شدّت گرسنگى بدنشان مى‌لرزید، وقتى چشم پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به آنها افتاد، فرمود
اى ابو الحسن علیه السّلام چرا شما را این قدر ناراحت مى‌بینم؟
و سپس به دیدار فاطمه علیها السّلام رفتند و او را در محراب عبادت دیدند، که از شدّت گرسنگى، شکم به پشت چسبیده، وقتى چشم پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به دخت گرامیش افتاد، عرضه داشت:
پناه بر خدا اهل بیت محمد صلّى اللّه علیه و آله و سلّم از گرسنگى مى‌میرند !
در پى آن جبرییل بر پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم فرود آمد و گفت:
محمد خداوند بخاطر اهل بیتت به تو تبریک مى‌گوید.
فرمود: چرا؟ جبرییل .
در این جا جبرییل این آیات را بر زبان پیامبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم جارى ساخت:
هَلْ أَتى‌ عَلَى الْإِنْسانِ حینٌ مِنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُنْ شَیْئاً مَذْکُوراً…
خداوند متعال با بیان این آیات و ذکر این فضائل در شأن اهل‌بیت علیهم‌السلام آنان را بگونه‌اى به ما معرفى نمود که جاى هیچ شک و شبهه‌اى باقى نمانده و بدین وسیله دین ما را کامل و نعمتهاى خود را بر ما تمام کرد، پس شیعیان در این روز باید با نماز شکر، روزه، و سجده خداوند را شکر کرده و مهمترین عامل برای شکر این است که با تفکر در این نعمت اهمیت و قدر این نعمت را بشناسد
اعمال آخر ذی الحجه
مستحب است در روز آخر ذی الحجه دو رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه سوره «قل هو اللّه احد» و ده مرتبه «آیة الکرسى» خوانده شود،
سپس این دعا را خوانده شود:«اللّهمّ ما عملت فی هذه السنة من عمل نهیتنی عنه و لم ترضه و نسیته و لم تنسه، و دعوتنی إلى التّوبة بعد اجترائی علیک، اللّهمّ فإنّی استغفرک منه فاغفر لی، و ما عملت من عمل یقرّبنی إلیک فاقبله منّی، و لا تقطع رجایی منک یا کریم . خداوندا بخاطر انجام کارهایى که بر خلاف رضایت تو بوده و تو مرا از آن نهى نموده بودى از تو آمرزش مى‌خواهم. کارهایى که من آن را فراموش کرده‌ام ولى تو بیاد دارى.
 
 
در روایات بسیاری تاکید شده که در آخر هر روز و هر ماه اعمال آن روز یا ماه را جبران کنیم و چون آخر ذی‌الحجه آخر سال است خواندن این دعا تناسب زیادی دارد که شاهد صحت این دعاست.
پانویس
(1)  مصباح المتهجد: ۶۷۱.
(2)   اعراف.آیه ۱۴۲
(3)   الإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحدیثة)، ج‌۲، ص: ۱۸۹
(4)   کامل الزیارات، النص، ص: ۱۸۰
(5)   مائده .آیه ۵۴ و ۵۵
(6)   آل‌عمران : ۶۱ 
منبع: goharemaerefat.ir